در این مقاله به عوامل مساعدکننده ابتلا به سرطان و نیز بایدها و نبایدها درقبال پیشگیری از انواع سرطان صحبت میکنیم:
عوامل مساعدکننده ابتلا به سرطان در ارگانهای مختلف بدن
۱- الکل: نوشیدن الکل بهخصوص در افرادی که یکی از بستگان آنها به سرطان پستان مبتلا شده است، احتمال بروز سرطان را افزایش میدهد.
۲-مصرف زیاد چربی: زیادهروی و استفاده بیش از حد از چربیهای اشباع شده، پروتئینهای حیوانی و اسیدهای چرب امگا-۶ مثل روغن ذرت و یا کره، احتمال ابتلا به سرطان پستان را به مقدار قابل توجهی افزایش میدهد، به خصوص مصرف چربی و روغنهای حیوانی، به مقدار استرادیول (Oestradiol) خون میافزاید.ماده مورد اشاره از شاخصهای سرطان پستان به شمار میرود.مصرف زیاد چربیها و روغنها، به روده بزرگ نیز آسیب میرساند و با افزایش دادن میکروارگانیسمهای روده بزرگ از یک طرف و تحریک تولید بیشتر اسیدهای صفراوی از طرف دیگر، موجبات ایجاد پولیپها را فراهم میکند و با بدخیم شدن آنها تومور سرطانی روده بزرگ شکل میگیرد.
۱- الکل: نوشیدن الکل بهخصوص در افرادی که یکی از بستگان آنها به سرطان پستان مبتلا شده است، احتمال بروز سرطان را افزایش میدهد.
۲-مصرف زیاد چربی: زیادهروی و استفاده بیش از حد از چربیهای اشباع شده، پروتئینهای حیوانی و اسیدهای چرب امگا-۶ مثل روغن ذرت و یا کره، احتمال ابتلا به سرطان پستان را به مقدار قابل توجهی افزایش میدهد، به خصوص مصرف چربی و روغنهای حیوانی، به مقدار استرادیول (Oestradiol) خون میافزاید.ماده مورد اشاره از شاخصهای سرطان پستان به شمار میرود.مصرف زیاد چربیها و روغنها، به روده بزرگ نیز آسیب میرساند و با افزایش دادن میکروارگانیسمهای روده بزرگ از یک طرف و تحریک تولید بیشتر اسیدهای صفراوی از طرف دیگر، موجبات ایجاد پولیپها را فراهم میکند و با بدخیم شدن آنها تومور سرطانی روده بزرگ شکل میگیرد.
بایدها و نبایدها در قبال پیشگیری از انواع سرطانها
۱-روش پخت
الف- گوشتهای سرخ و سفید (آبزیان و ماکیان)
برای جلوگیری از به وجود آمدن مواد حلقوی آروماتیک سرطانزا در گوشتهای مصرفی، از پختن آنها با حرارت بسیار زیاد، به صورت کباب کردن بر روی آتش مستقیم، سرخ کردن در روغنهای جوشان، تنوری و بریان نمودن آنها با روغنهای جامد یا بارها حرارت دیده و به جوش آمده اجتناب نمایید.
ب- سبزیجات
سبزیجات را میتوان هم به صورت خام و هم به صورت پخته مصرف نمود. حتی پختن ملایم بعضی از سبزیجات به صورت کوتاه مدت آسیبی به ترکیبات ارزشمند آنها از قبیل کاروتنوئیدهایی مانند لوتئین یا لیکوپن وارد نمیسازد، البته ویتامین C موجود در بعضی از گروههای سبزیجات در قبال نور و حرارت ناپایدار است و از بین میرود.
توجه داشته باشید که با ساطوری کردن سبزیجات و شستن آنها به مدت طولانی با آب روان، ترکیبات ارزشمند آنها به مقدار زیادی کاهش مییابد. همچنین با سرخ کردن طولانی مدت آنها در روغنها، این دوستان سلامتی به خاطر لذتجویی و لذتخواهی، به دشمنان سلامتی تبدیل میشوند.
ج- از گنجاندن موادغذایی دودی، نمک سود، مواد غذایی حاوی نیترات و نیتریت، گوشتهای پرچرب مانده و کهنه شده و مواد غذایی فراوری شده و حاوی مواد نگهدارنده، طعمدهنده و رنگدهنده تا حد امکان پرهیز نمایید.
د- مقدار مصرف چربی و روغنها را کاهش دهید و در نظر داشته باشید که شما پنجاه درصد چربیهای مصرفی را به صورت نامرئی و با ترکیبات مواد غذایی مختلف از قبیل انواع گوشتها، شیر، تخممرغ، سوسیس و کالباس، دانهها، مغزها، پنیر و غیره دریافت مینمایید.۲-مواد غذایی ضدسرطان
این مواد غذایی عبارتند از: خانواده سبزیجات از قبیل زنجبیل، سیر، پیاز، تمام سبزیجات سبز و زرد، انواع کلم، گوجهفرنگی، کرفس، بادمجان، کدو، نعناع، فلفل دلمهای به رنگهای سبز، زرد و قرمز، رزماری، آویشن، ترهفرنگی، جعفری، تره، ریحان، ترخون، مارچوبه، هویج، لبو، گشنیز، شوید، اسفناج، کاهو، لوبیا سبز و قارچ. توصیه میشود جهت حفظ سلامتی و کاهش احتمال ابتلا به بیماریها از جمله انواع سرطانها، روزانه بین ۴ تا ۷ واحد از انواع سبزیجات نام برده شده میل نمایید. هر واحد سبزیجات، معادل یک لیوان سبزیجات خام یا نیم لیوان به صورت پخته میباشد.
۱-روش پخت
الف- گوشتهای سرخ و سفید (آبزیان و ماکیان)
برای جلوگیری از به وجود آمدن مواد حلقوی آروماتیک سرطانزا در گوشتهای مصرفی، از پختن آنها با حرارت بسیار زیاد، به صورت کباب کردن بر روی آتش مستقیم، سرخ کردن در روغنهای جوشان، تنوری و بریان نمودن آنها با روغنهای جامد یا بارها حرارت دیده و به جوش آمده اجتناب نمایید.
ب- سبزیجات
سبزیجات را میتوان هم به صورت خام و هم به صورت پخته مصرف نمود. حتی پختن ملایم بعضی از سبزیجات به صورت کوتاه مدت آسیبی به ترکیبات ارزشمند آنها از قبیل کاروتنوئیدهایی مانند لوتئین یا لیکوپن وارد نمیسازد، البته ویتامین C موجود در بعضی از گروههای سبزیجات در قبال نور و حرارت ناپایدار است و از بین میرود.
توجه داشته باشید که با ساطوری کردن سبزیجات و شستن آنها به مدت طولانی با آب روان، ترکیبات ارزشمند آنها به مقدار زیادی کاهش مییابد. همچنین با سرخ کردن طولانی مدت آنها در روغنها، این دوستان سلامتی به خاطر لذتجویی و لذتخواهی، به دشمنان سلامتی تبدیل میشوند.
ج- از گنجاندن موادغذایی دودی، نمک سود، مواد غذایی حاوی نیترات و نیتریت، گوشتهای پرچرب مانده و کهنه شده و مواد غذایی فراوری شده و حاوی مواد نگهدارنده، طعمدهنده و رنگدهنده تا حد امکان پرهیز نمایید.
د- مقدار مصرف چربی و روغنها را کاهش دهید و در نظر داشته باشید که شما پنجاه درصد چربیهای مصرفی را به صورت نامرئی و با ترکیبات مواد غذایی مختلف از قبیل انواع گوشتها، شیر، تخممرغ، سوسیس و کالباس، دانهها، مغزها، پنیر و غیره دریافت مینمایید.۲-مواد غذایی ضدسرطان
این مواد غذایی عبارتند از: خانواده سبزیجات از قبیل زنجبیل، سیر، پیاز، تمام سبزیجات سبز و زرد، انواع کلم، گوجهفرنگی، کرفس، بادمجان، کدو، نعناع، فلفل دلمهای به رنگهای سبز، زرد و قرمز، رزماری، آویشن، ترهفرنگی، جعفری، تره، ریحان، ترخون، مارچوبه، هویج، لبو، گشنیز، شوید، اسفناج، کاهو، لوبیا سبز و قارچ. توصیه میشود جهت حفظ سلامتی و کاهش احتمال ابتلا به بیماریها از جمله انواع سرطانها، روزانه بین ۴ تا ۷ واحد از انواع سبزیجات نام برده شده میل نمایید. هر واحد سبزیجات، معادل یک لیوان سبزیجات خام یا نیم لیوان به صورت پخته میباشد.
همچنین مصرف انواع میوهجات از قبیل مرکبات، پرتقال، لیمو، نارنگی، گریپ فروت، نارنج، آلبالو، گیلاس، انجیر، انواع توتها، انواع خرما، زردآلو، شلیل، هلو، انواع انگورها مخصوصا انگورهای قرمز و سیاه، انبه، آناناس، طالبی، گرمک، هندوانه، خربزه، سیب، گلابی، تمشک، انار، به، خرمالو، گوجه درختی و غیره به میزان ۲ تا ۴ واحد یا ۲۰۰ تا ۴۰۰ گرم در روز، بسیاری از نیازهای دفاعی را تامین میسازد و شما را از خوردن شیرینی، شکلات و کیک بینیاز مینماید. سیبزمینی، نخودفرنگی، باقلای سبز، انواع لوبیاهای سبز، چغندر و بامیه نیز از سبزیجات میباشند که به صورت پخته (جداگانه یا همراه با منابع غذایی حیوانی) قابلیت مصرف دارند.
غلات به صورت کامل یا پرک شده یا جوانه زده یا به صورت فرآوردههای مختلف نان، ماکارونی و لازانیا و حبوبات (از قبیل انواع لوبیاها، عدس، لپه، نخود و ماش) جهت تأمین انرژی، پروتئین و فیبرهای محلول و نامحلول، بسیار موردنیاز میباشند. حتی با تلفیق حبوبات و غلات، ارزش بیولوژیکی پروتئین آنها تا حد گوشتها افزایش داده میشود، در حالیکه خطرات پروتئینهای حیوانی را برای مصرفکننده در بر ندارند.۳-منابع غذایی حیوانی
الف- شیر و لبنیات
شیر و لبنیات کمچربی، در حد ۲ تا ۳ واحد یا ۲ تا ۳ لیوان در روز توصیه میگردد. استفاده بیش از اندازه به خصوص انواع پرچرب و خامهای آنها نه تنها عامل ایجاد بعضی از انواع سرطانها میباشد، بلکه اسیدهای چرب اشباع شده آنها نیز به افزایش چربی خون و ایجاد زمینه مساعد برای تنگی عروق منجر میشود.
ب- تخممرغ و تخم پرندگان به صورت آبپز یا تلفیق با سایر منابع غذایی، در حد ۳ تا ۶ عدد در هفته برای افرادی که دیابت توام با افزایش چربی خون ندارند، مجاز میباشد.
ج- مصرف گوشتهای سفید و قرمز به میزان ۲ تا ۳ واحد در روز و آبزیان به میزان ۲ تا ۳ بار در هفته به صورت آبپز، بخارپز، فرپز یا ماکروویو شده توصیه میگردد. هر واحد گوشت معادل ۳۰ گرم گوشت لخم بدون استخوان میباشد.
غلات به صورت کامل یا پرک شده یا جوانه زده یا به صورت فرآوردههای مختلف نان، ماکارونی و لازانیا و حبوبات (از قبیل انواع لوبیاها، عدس، لپه، نخود و ماش) جهت تأمین انرژی، پروتئین و فیبرهای محلول و نامحلول، بسیار موردنیاز میباشند. حتی با تلفیق حبوبات و غلات، ارزش بیولوژیکی پروتئین آنها تا حد گوشتها افزایش داده میشود، در حالیکه خطرات پروتئینهای حیوانی را برای مصرفکننده در بر ندارند.۳-منابع غذایی حیوانی
الف- شیر و لبنیات
شیر و لبنیات کمچربی، در حد ۲ تا ۳ واحد یا ۲ تا ۳ لیوان در روز توصیه میگردد. استفاده بیش از اندازه به خصوص انواع پرچرب و خامهای آنها نه تنها عامل ایجاد بعضی از انواع سرطانها میباشد، بلکه اسیدهای چرب اشباع شده آنها نیز به افزایش چربی خون و ایجاد زمینه مساعد برای تنگی عروق منجر میشود.
ب- تخممرغ و تخم پرندگان به صورت آبپز یا تلفیق با سایر منابع غذایی، در حد ۳ تا ۶ عدد در هفته برای افرادی که دیابت توام با افزایش چربی خون ندارند، مجاز میباشد.
ج- مصرف گوشتهای سفید و قرمز به میزان ۲ تا ۳ واحد در روز و آبزیان به میزان ۲ تا ۳ بار در هفته به صورت آبپز، بخارپز، فرپز یا ماکروویو شده توصیه میگردد. هر واحد گوشت معادل ۳۰ گرم گوشت لخم بدون استخوان میباشد.
منبع: بهداشت نیوز