پروستات، غده ای در دستگاه تنـاسلی مردان است که در زیر مثانه قرار گرفته است و مجرای ادراری (پیشابراه) را احاطه می‌کند . پروستـات بخشی از مایع منـی را می‌سـازد و انـدازه‌ای در حـدود گردو دارد. هورمـون‌هـای مـردانه ماننـد تستوسترون باعث رشـد پروستات می‌شوند.
سرطان پروستات
سرطان پروستات بیماریی است که بر اثر آن، سلول‌های بدخیـم (سرطانی) در بافت پروستـات تشکـیل می‌شونـد. تومـور پروستات می‌توانـد خـوش‌خیـم (غیرسـرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشـد. اگر پروستات خیلی بـزرگ شود به پیشـابراه فشـار مـی‌آورد و جـریان ادرار را کنـد یـا متوقف مي‌کنـد. رشـد خـوش خیم پروستات مـعمولاَ خطرناک نیست و به بـافت هـای اطـراف و دیگـر قسمت های بدن گسترش نمی یابد، امـا رشـد بدخیـم پروستـات ممکن است تهدیـد کننده حیـات باشد، بعد از بـرداشتن دوبـاره عود کند و بـه بافـت های اطراف مثل مثـانه، راست روده و سایر قسمت های بدن ماننـد استخوان‌ها و غدد لنفاوی گسترش یابد.
افـزایش سـن و سـابقـه خانـوادگی بـر خطـر ابتـلا به سـرطان پروستات تأثیر مي‌گذارنـد. سـرطان پروستات با بیش از ۴۰۰۰ مورد جدیـد سالیانه جزء سرطان شایـع مـردان در ایران است.
سـرطان پروسـتـات سومیـن سـرطان شایـع مردان در ایـران است.
عوامل خطرزا
.سن، قـوی‌ترین عامل خطـرزای سرطـان پروستـات است. احتـمال ابتـلا بـه سرطان پروستات بعد از ۵۰ سالگی افزایش مي‌یابد.
.سابقه خانوادگی، سـرطان پروستـات در بعضی خـانواده‌ها، شـایع‌تر است. در مـردانی که خویشـاوندان درجه اول (پـدر، بـرادر و پسر) مبتلا به سـرطان پروستات دارند، احتمال ابتلا در آن‌ها ، به‌ویژه اگر خویشـاوندان درسنین پایین به این بیماری دچار شده باشند، افزایش می یابد.
.عوامل ژنتیکی، ژن‌هاي وراثتی متعددی شناسایی شده اند که خطـر سرطان پروستـات را افـزایش مي‌دهند . ولـی ایـن ژن‌ها مسئـول تعـداد کمي از مـوارد ابتلا هستند .
علائم هشدار دهنده
فرد مبتلا به سرطان پروستات ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد.
در صورت وجود علائم، علائم رایج عبارتند از :
.مشکلات ادراری
.عدم توانایی دفع ادرار
.مشکل در شروع یا در توقف جریان ادرار
.نیاز مکرر به دفع ادرار، به ویژه در شب
.جریان ادرار ضعیف
.قطع و وصل جریان ادرار
.سوزش یا درد در هنگام ادرار کردن
.دشواری در نعوظ
.خون در ادرار یا منی
.درد مکرر در قسمت پایینی کمر، مفصل ران، یا قسمت فوقانی ران‌ها
اغلـب، ایـن علائـم ناشی از سرطان نیست و ممکن است نـاشی از بـزرگـی خوش خیم پروستـات (BPH) یا عفـونت یا مشکلات دیـگر باشد، اما آگـاهی از علائم جـهت مراجعه به پزشک اهمیت دارد تا تشخیص و درمان مناسب صورت گیرد.
ردیابی و تشخیص بیماری
سرطان پروستات پیش از آنکه علائمی مشاهده شود، قابل ردیابی است.
.معاینه: پزشک پروستـات را از نظـر نواحـی سخت و برآمده از طریـق دیواره راست روده بررسی می‌کند.
.آزمایش خون: یک بـررسی آزمایشگاهی سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات ( PSA ) را در نمونه خـون شمـا بررسی می‌کند. پروستـات PSA را می‌سازد. سطح بالای PSA معمولاً به دلیـل بزرگی خوش خیم پروستـات یا التهاب پروستات و یا سـرطان پروستات می باشد. تشخیص قطعـی نیازمند آزمایش های تکمیلی مثل نمونه‌برداری است که با تشخیص و صلاح دید پزشک انجام می شود.
بسیاری از سرطان های پروستات به آهستگی رشد می کنند و ممکن اسـت مشکلی ایجاد نکنند اما بعضی رشد سریع دارند و نیازمنـد درمان سریع هستند .
درمان
گزينـه‌هاي متعـددی برای درمان سرطان پروستات وجود دارد . درمـان منـاسب هر فردی با دیگری متفاوت است . درمان‌ها شـامل پیگیری و تحت نظر قرار دادن دقیـق، جراحـی، پرتـودرمـانی، هورمون‌درمانـی و شیمـی‌درمانی است وگاهـی ممـکن است نیـاز به ترکیبـی از این درمـان هـا وجود داشتـه باشـد. درمـان مناسب هر فـردی وابستـه به سن، مرحلـه بیـماری، وضعیت سلامـت عمومـی فـرد، درجـه بدخیـمی تومـور و علائـم بالینـی فـرد است. توجـه شود بعـد از تکمیـل درمـان‌هـای اولیه مراجعـات پیگیری منظم جهت ردیـابی سریـع عـود بیماری و کنترل عوارض درمان اهمیت دارد.
تشخیص زود هنگام، وقتی که بیـماری محدود به پروستـات است احتمال بهبودی کامل را افزایش می‌دهد.
پیشگیــری
طبیعی:
• رژیم غذایـی کم چرب ، مصرف کمتر گوشت قرمز و مصرف سبزی و میوه ( به‌خصوص گوجه فرنگی، هندوانه و گریپ فروت )
دارویی:
• پیشگیری دارویـی که عبـارت است از کاربـرد مواد طبیـعی، مصنوعـی (ساخته شده در آزمایشگاه)، یـا زیست‌شنـاختی (بیولـوژیک یا از منبـعی زنده) برای خنثـی ساختـن، مـهار کردن، یا پیشگیـری نمودن از فرآینـد تشکیل سرطان.
