پیشگیری از سرطان با تغذیه مناسب
امروزه به طور گسترده ای در تمام دنیا این باور که میوه و سبزی می تواند پیشگیری کننده از سرطان باشد وجود دارد. نظریه پیشگیری از سرطان با کمک رژیم غذایی از ۳۰ سال پیش مطرح بوده است. تخمین زده شده که رژیم غذایی سلامت می تواند از ابتلا به یک سوم از سرطان ها پیشگیری کند. به طور کلی این رژیم سلامت، افزایش مصرف میوه ها و سبزی ها، غلات کامل، ماهی و غذاهای دریایی و کاهش مصرف گوشت قرمز، چربی حیوانی، قندهای ساده، شکلات، آبنبات و میان وعده‌های چرب و شیرین مانند چیپس و پفک، کیک‌های شکلاتی، شیرینی‌ها و…را مورد تایید قرار می‌دهد. هم‌اکنون ارتباط برخی مواد مغذی با سرطان‌های مختلف را بررسی می‌کنیم:
ریزمغذی‌ها و آنتی اکسیدان‌ها
بررسی‌های انجام شده در محیط‌های آزمایشگاهی نقش درشت مغذی‌ها، ویتامین‌ها (فولات، ویتامین B۱۲، ریبوفلاوین، رتینول، بتاکاروتن، آلفا توکوفرول، ویتامین C) و برخی مواد معدنی (سلنیم، روی، منیزیم، کلسیم) در تعدیل خطر سرطان را نشان می‌دهد. لازم به‌ذکر است که اگرچه وجود ویتامین‌ها، آنتی اکسیدان‌ها و مواد معدنی در رژیم‌غذایی و نیز مصرف مکمل‌ها برای سلامتی کلی ضروری است، با این حال مصرف مولتی‌ویتامین و مکمل‌های اضافی در رژیم غذایی خطر ابتلا به سرطان را کاهش نخواهد داد. به‌علاوه مصرف مولتی‌ویتامین و مکمل‌ها حتی در مقادیر بالا را، نمی‌توان به عنوان عامل قطعی درمان کننده سرطان در نظر گرفت.
اسیدفولیک و سرطان کولورکتال
مطالعات اخیر حاکی از آن است که غنی ساختن رژیم غذایی با مکمل اسیدفولیک یا منابع طبیعی آن می‌تواند کاهش‌دهنده خطر سرطان کولون و رکتوم باشد. اگرچه این تأثیر تنها در کسانی دیده شد که حداقل ۱۵ سال مکمل اسیدفولیک را مصرف می‌کردند. افراد سیگاری و افرادی که الکل مصرف می‌کنند به دلیل کاهش ذخایر فولات و حتی تخلیه آن بیشتر از هر فردی از مصرف مکمل فولات منتفع می‌شوند. سازوکار اثر فولات در این بیماران به این‌گونه است که: تخلیه فولات باعث تغییر در متیلاسیون DNA و در نتیجه اشتباه در DNA می شود. این تغییر در سلامت DNA موجب افزایش کارسینوژنز (سرطان‌زایی) از طریق تغییر در بیان ژن‌های مهارکننده تومور می‌شود.
سلنیوم و سرطان
سلنیوم دیگر ماده مغذی است که به دلیل آنتی‌اکسیدان بودن به عنوان یک ریزمغذی ضدسرطان در نظر گرفته می‌شود. با این حال مطالعات نظر بر آن دارند که این تأثیر ضدسرطانی سلنیوم در افرادی که دچار کمبود سلنیوم‌اند بیشترین میزان است.
ویتامین D و سرطان کولورکتال
برخی مطالعات اظهار می‌دارند که ویتامین D و کلسیم عوامل مهمی در کاهش سرطان کولون، رکتوم، سینه و پوست می‌باشند. بروز سرطان پروستات، کولون و پستان در افرادی که در معرض آفتاب هستند، کمتر است. مکمل کلسیم بر تکثیر سلول اپیتلیال کولورکتال اثر دارد. سلول‌های پستان انسان دارای رسپتورهایی برای ویتامین D است و میزان متابولیت‌های ویتامین D با کاهش خطر سرطان پستان همراه است. با این حال هنوز تصمیم جدی در خصوص تجویز یا عدم تجویز این مکمل با هدف پیشگیری از سرطان صورت نگرفته است و مطالعات بیشتر مورد نیاز می‌باشد.
چاقی و سندرم متابولیک
چاقی و دیگر ویژگی‌های نشانگان متابولیک از عوامل خطر ابتلا به سرطان هستند. چاقی باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان های دستگاه گوارش، سرطان پستان و سرطان پروستات می‌شود. نظر بر آن است که متابولیسم و پلی مورفیسم اسیدهای چرب در بدن افراد چاق، می‌تواند اضافه وزن و چاقی را به مکانیسم تقسیم نابجا و غیرعادی سلولی که منجر به ایجاد تومور و سرطان می‌شود ارتباط دهد. از این رو عود و پیشرفت تومورهای سرطانی پستان در بیماران چاق سریع‌تر است. دیابت و افزایش قند خون ناشی از چاقی نیز پیشرفت توده سرطانی پستان را تسریع می‌کند. بنابراین محدودیت کالری (کاهش ۲۰ تا ۴۰ درصد در انرژی دریافتی) با تنظیم سطح قند خون، سطح انسولین و سایر فاکتورهای رشد، موجب کند شدن سرعت و دفعات تقسیمات نابجای سلولی و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به سرطان می‌شود.
رژیم گیاهخواری و سرطان
بروز سرطان در گیاهخواران کمتر است. در این گروه باید سایر جنبه‌های زندگی مانند نکشیدن سیگار، مصرف الکل و رفتارهای سلامت در نظر گرفته شود. از علل رژیمی کمتر بودن شیوع سرطان در گیاهخواران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: مصرف گوشت قرمز که باعث افزایش سرطان کولون و رکتوم می‌شود در گیاهخواران کم و حتی گاهی صفر است.مصرف میوه و سبزی که باعث کاهش بسیاری از انواع سرطان‌ها می‌شود در گیاهخواران بالاست. شیوع چاقی و اضافه وزن در گیاهخواران به طور معمول کمتر از گوشت خواران است.آنتی اکسیدان‌ها که از طریق مصرف رژیم غنی از میوه و سبزی و مغزها تامین می‌شوند، با کاهش خطر سرطان ریه و کولورکتال همراه هستند. ویتامین C که با کاهش خطر سرطان معده و بسیاری از سرطان‌ها همراه است در رژیم گیاهخواری به میزان بالا وجود دارد.
