عناب درختی است خاردار که در مقابل سرما و گرما مقاوم می‌باشد. سازگاری این درخت در مقابل شرایط سخت اقلیمی و نوع خاک سبب شده که کشت آن در مناطق سردسیر نیز توسعه یابد. عناب در اکثر روستاهای بیرجند و در زمینهای نامرغوب میروید و حاصل بالنسبه رضایت بخشی تولید می‌کند.
لیکن مانند هر گیاه دیگری در زمینهای خاکی و حاصل‌خیز و در شرایط آبیاری مطلوب، حاصل بیشتر و بهتری ایجاد می‌کند. طول این درخت بسته به موقعیت، از ۶ تا ۱۰ متر می‌رسد.
گونههای زیادی از جنس عناب شناسائی شده که از نظر کیفیت میوه با یکدیگر تفاوت زیادی دارند. چوب عناب به رنگ قرمز خوش رنگ می‌باشد و به لحاظ رنگ قشنگ و سختی و استحکام فوق العاده در ساخت مبلمان و اشیای زینتی از قبیل مجسمه، عصا و نیز منبّت کاری‌ها و دسته پیپ از آن استفاده می‌شود.
عناب گلهای زرد کوچک و زیادی ایجاد می‌کند که کمتر از ۱۰% آن‌ها به میوه تبدیل می‌شود، طبعاً شرایط سخت محیطی در ریزش بیشتر گلها مؤثر می‌باشد. میوه رسیده عناب قرمز و در حالت نارس به رنگ زیتونی می‌باشد. گوشت میوه شیرین و زرد رنگ است. میوه عناب مصارف خوراکی و داروئی دارد.
میوه عناب دارای خواص طبی متعددی است و در مکاتب طب سنتی کشورهای مختلف جایگاه ویژه‌ای برای کمک به سلامت و درمان بیماری‌ها دارد. عناب از میوه‌های بسیار مفید است که علاوه بر خواص تغذیه‌ای دارای موارد استفاده زیادی به عنوان یک گیاه دارویی است.
این میوه که می‌توان درختان آن را از ایران تا هند و جنوب چین و حتی جنوب اروپا پیدا کرد، در هر منطقه‌ای دارای اسامی مختلفی است. در هند و پاکستان آن را «ایناب» و در شرق آسیا آن را خرمای قرمز، خرمای چینی یا خرمای هندی می‌نامند.
میوه عناب دارای خواص طبی متعددی است
درخت عناب شبیه درخت سنجد است و در نواحی کوهستانی برخی از مناطق ایران مانند خراسان یافت می‌شود.
ترکیبات شیمیایی عناب
عناب دارای لعاب فراوان حدود ۵% مواد پروتئینی ، ۴%مواد قندی و مقدار زیادی ویتامین C و املاح می‌باشد . در عصاره آبی چوب عناب اسید زی زی فیک و اسید زی زی فوماتیک وجود دارد. عناب میوه‌ای است که برای بهبود وزن و قدرت عضلانی و به‌عنوان یک آرام‌بخش استفاده می‌شود.
برای جلوگیری از بیماری‌های کبدی و زخم استرس، مشکلات گوارشی از جمله ( عدم اشتها و اسهال )، مشکلات گردش خون از جمله (فشار خون بالا و کم خونی) ، پوست از جمله ( خشکی و خارش پوست، پورپورا، زخم‌ها ) در مواردی مانند( خستگی، هیستری، تب، التهاب، آسم و بیماری‌های چشم ) نیز استفاده می‌باشد.
عصاره عناب در محصولات مراقبت از پوست برای کاهش قرمزی و تورم، چین و چروک و خشکی استفاده می‌شود. عناب ممکن است به محافظت از بدن در برابر انواع مشخصی از آسیب‌های کبدی کمک کند.
کالری عناب
ارزش غذایی در۱۰۰ گرم میوه عناب شامل ( ۷۹ کالری،چربی .2/. گرم ، چربی اشباع شده۰ ، کلسترول ۰، سدیم ۳ میلی گرم، مجموع کربوهیدرات 2/20 (۷٪)گرم، پروتئین ۱٫۲ گرم (۲٪)، ویتامین A یک درصد، ویتامین ث ۱۱۵٪، تیامین ۱٪، ریبوفلاوین ۲٪، نیاسین ۴٪، ویتامین ۴ B6 ٪، آهن ۳٪، کلسیم ۲٪، پتاسیم ۷٪، منیزیم ۲٪، فسفر ۲٪، مس ۴٪، منگنز ۴۴٪ می باشد.)
هیچ عوارض جانبی شناخته شده از میوه درخت عناب وجود ندارد، اما بهتر است قبل از خوردن میوه عناب اگر شما از ( نفخ، انگل‌های روده‌ای و خلط بیش از حد ) رنج می‌برید با پزشک خود مشورت کنید.
دوز مناسب از عناب بستگی به عوامل مختلفی از جمله سن ، بهداشت و بسیاری از شرایط دیگردارد به اندازه کافی اطلاعات علمی برای تعیین محدوده دوز مناسب برای میوه درخت عناب وجود ندارد.
هیچ عوارض جانبی شناخته شده از میوه درخت عناب وجود ندارد
عناب میوه‌ای است که برای بهبود وزن و قدرت عضلانی و به عنوان یک آرام‌بخش استفاده می‌شود.
عناب گیاه ضد سرطان
عناب از نظر طب قدیم ایران معتدل و بنا به اعتقاد ابوعلی سینا، کمی سرد است.
خواص آنتی اکسیدان عناب به جلوگیری از سرطان کمک می‌کند.
با توجه به مطالعات اخیر، عصاره عناب مهارکننده سلول‌های سرطان خون است.
عناب به علت داشتن ویتامین C و آنتی اکسیدان، مانع از رشد و حرکت رادیکال‌های آزاد و در نتیجه کمک به کنترل و رشد تومور و سلول‌های سرطانی است.
برای درمان سرطان آب عناب را با کاهو بخورید.
فواید عناب برای دستگاه گوارش
عناب موجب تقویت دستگاه گوارش می‌شود و کم‌اشتهایی را برطرف می‌کند.
عناب در زمان ابتلا به اسهال می‌تواند حرکات مربوط به دستگاه گوارش را کاهش دهد.
مخلوط را با نمک و فلفل به عنوان هضم‌کننده مصرف کنید.
میوه خشک رسیده به عنوان ملین می‌باشد. حتی تأثیر آن برای کمک به درمان یبوست با مطالعات بالینی مختلف به اثبات رسیده است و به تمام افرادی که از یبوست رنج می‌برند توصیه می‌شود هر روز صبح یک تکه زنجبیل تازه و چند دانه عناب را در یک لیوان آب جوش قرار داده و پس از چند دقیقه این نوشیدنی را میل کنند.
عناب تقویت‌کننده دستگاه گوارش است و مطالعات بالینی، تأثیرات آن برای رفع مشکلات مختلف گوارش را نشان داده است. مصرف عناب به هضم غذا کمک کرده و در جلوگیری از نفخ موثر است.
عناب برای جلوگیری از بیماری‌های کبدی، استرس و مشکلات گوارشی مفید است.
مخلوط عناب با نمک در بیماران مبتلا به سوءهاضمه و حتی بیماری‌های صفراوی سودمند است.
کسانی که زخم معده و ورم روده دارند عناب را با هسته سائیده بعد از غذا یک قاشق چای‌خوری میل کنند.
کسانی که زخم روده و اثنی‌عشر دارند در طول روز ۵ دانه عناب آهسته مکیده بعد از اینکه کاملا نرم شد جویده میل کنند.
منبع: بهداشت نیوز