سرطان پروستات شایع ترین سرطان در میان مردان (پس از سرطان پوست) است، اما اغلب می تواند با موفقیت درمان می شود. بیش از ٢ میلیون مرد در ایالات متحده به عنوان نجات یافتگان از سرطان پروستات هستند.سرطان پروستات یک نگرانی عمده برای سلامت مردان آمریکایی است. این بیماری قبل از سن ٥٠ سالگی نادر است، و کارشناسان بر این باورند که اکثر مردان مسن به آن مبتلا میشوند.
در سال ۲۰۱٤ حدود ۲۳۳،۰۰۰ مورد جدید در ایالت متحده درمان خواهند شد و درحدود۲۹،۴۸۰ مورد می‌‌میرند. مردان سیاه پوست با احتمال بالاتری در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند و نرخ مرگ آنها بیشتر است. در سایر نقاط دنیا مانند آسیا، افریقا و امریکای جنوبی سرطان پروستات نادرتر هست. سرطان پروستات به صورت معمول رشد کندی دارد و تا مرحله پیشرفته علائم قابل شهودی ندارد . اکثر مردان مبتلا به سرطان پروستات از عواملی دیگری غیر از خود سرطان جان خود را از دست میدهند بسیاری هم هرگز متوجه نمیشوند که به چنین سرطانی مبتلا هستند. ولی به محض آنکه سرطان پروستات شروع به رشد سریع می‌کند و به خارج از پروستات گسترش می‌یابد خطرناک میشود.
سرطان پروستات در مراحل اولیه آن (زمانی که آن را تنها در غده پروستات مي توان یافت) با شانس بسیار خوبی برای زنده ماندن درمان می شود. خوشبختانه، در حدود ٨٥٪ ازمردان آمریکایی مبتلا به سرطان پروستات در مراحل اولیه بیماری تشخیص و درمان می شوند.
زمانی که سرطان پروستات به خارج از پروستات گسترش می‌یابد ( مانند غدد لنفافی، استخوانها، و ریه) قابل درمان نیست ولی برای سالها قابل کنترل می‌باشد. با پیشرفت علم مردانی که سرطان پروستات آنها به خارج از غده گسترش یافته میتوانند ۵ سال یا بیشتر زنده بمانند. بعضی از آنها حتی به زندگی عادی خود برای سالها ادامه میدهند و علت مرگ آنها بیماری قلبی یا عوارض دیگری مي باشد..
۲-۱- آناتومی پروستات
پروستات عضوی از دستگاه تناسلی مردانه است و به اندازه یک گردوی کوچک، در ابتدا مجرای ادراری در لگن قرار دارد. غده پروستات در موقع انزال منقبض میشود و ماده شیری رنگ قلیایی به منی اضافه می‌کند. حالت ژلاتینی منی به‌دلیل همین ماده‌است.
غدۀ پروستات در سراسر دوران کودکی نسبتاً کوچک باقی می ماند و در سن بلوغ تحت تأثیر تستوسترون شروع به رشد می کنند. این غده در حدود سن ۲۰ سالگی به یک اندازۀ تقریباً ثابت می رسد و تا سن حدود ۴۰ تا ۵۰ سالگی به همین اندازه (حدود ۳۰ سی سی)باقی می ماند.وزن پروستات در فرد بالغ سالم حدود ۲۰-۲۵ گرم و اندازه آن ۴×۲×۳ سانتی متر است.
غده پروستات یک مایع شیری رقیق ترشح می‌کند که محتوی کلسیم، یون سیترات، یون فسفات، نوعی آنزیم لخته کننده و یک پروفیبرینولیزین است. کپسول غده پروستات در جریان تخلیه منی همزمان با انقباضات مجرای دفران منقبض میشود به طوری که مایع شیری و رقیق غده پروستات حجم منی را زیادتر می‌کند. ماهیت مختصر قلیایی مایع پروستاتی ممکن است برای بارورسازی موفق تخمک کاملاً مهم باشد، زیرا مایع مجرای دفران به علت وجود اسید سیتریک و محصولات نهایی متابولیسم اسپرم نسبتاً اسیدی است و در نتیجه به باروری اسپرم کمک می‌کند. ترشحات واژن زن هم اسیدی هستند (با PH معادل ۳٫۵ تا ۴٫۰). تا زمانی که PH مایعات اطراف تا حدود ۶ الی ۶٫۵ بالا نرود، اسپرم به اندازه مطلوب تحرک نمی‌یابد. در نتیجه احتمال آن است که مایع مختصر قلیایی پروستاتی طی انزال به خنثی سازی اسیدیته این مایعات دیگر کمک کند و بدین ترتیب تحرک و باروری اسپرم را افزایش دهد.
پروستات در تقسیم بندی غدد بدن به درون‌ریز و برون‌ریز، بدلیل اینکه مواد ترشحی آن از راه مجاری به بیرون از بدن می‌ریزد، جز غدد برون‌ریز محسوب میشود. مایع تولید شده بوسیله پروستات به همراه اسپرم در کیسه‌های منی ذخیره میشود. مایع ترشح شده بوسیله پروستات یک سوم مایع منی را تشکیل میدهد. این مایع درآمیزش کار حمل و تغذیه اسپرم را بعهده دارد. حالت قلیایی این مایع،اسپرم را در محیط اسیدی واژن حفاظت می‌کند.
از مواد تشکیل دهنده ترشحات پروستات می‌توان به کلسیم، روی، ویتامین س، اسید فسفاتاز، آلومین و آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) اشاره کرد.
آناتومی پروستات
۲-۲- چه عواملی باعث سرطان پروستات می شود
سرطان پروستات عمدتا مردان مسن تر را تحت تاثیر می گذارد. حدود ۸۰٪ از موارد در مردان بالای ۶۵ سال و کمتر از ۱٪ از موارد در مردان زیر ۵۰ سال بوده است. مردان با سابقه خانوادگی وراثتي احتمال بیشتری برای ابتلا سرطان پروستات را دارند.
پزشکان عامل اصلی ابتلا به سرطان پروستات را نمیدانند ولی تغذیه تاثیر مهمی دارد. مردانی که میزان چربی دریافتی آنها توسط گوشت قرمز بالاست در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند. با توجه به اينكه گوشت پخته شده در درجه حرارت بالا تولید مواد سرطان زا می‌کند خوردن گوشت ممکن است مخاطره آمیز باشد و بر روی پروستات تاثیر مخرب بگذارد.
هورمون ها نیز نقش دارند. خوردن چربی میزان هورمون تستوسترون در بدن را افزایش می دهد، تستوسترون سرعت رشد سرطان پروستات را افزایش میدهد. شغل‌هایی مانند: جوشکاري، تولید کنندگان باتری، کارگران صنعت لاستیک سازي، و کارگران که اغلب در معرض فلز کادمیوم میباشند به نظر می‌رسد در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات هستند. ورزش نکردن هم از عواملی است که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
۲-۳- علائم و تشخیص سرطان
رشد تومور پروستات معمولا آهسته و نشانه ها آن ممکن است برای سالهای زیادی رخ ندهد. سرطان پروستات، در مراحل اولیه اغلب هیچ علامتی ندارد. با این حال، با توجه به محل آن که در اطراف مجرای مثانه قرار دارد، معمولا ادرار کردن را تحت تاثیر قرار میدهد. علائم سرطان پروستات شامل تکرر ادرار، افزایش دفع ادرار در طول شب، (شب ادراری)، دشواری در حفظ جریان ثابت ادرار، خون در ادرار و دفع دردناک ادرار (سوزش ادرار). همچنین سرطان پروستات می تواند در عملکرد جنسی تاثیر گذارد، به عنوان مثال رسیدن به انزال دردناک است. اگر سرطان پیشرفته باشد، می تواند به اندام های دیگر گسترش یافته است، و باعث درد استخوان در لگن و یا دنده ها شود.
۲-۴- تقسم بندی سرطان
·مرحله يك (I): سرطان در طول معاینه مقعد با انگشت تشخیص داده نمی‌شود و در سونوگرام دیده نمی‌شود. وقتی به‌منظور دیگری، معمولاً برای هایپرپلازی خوش خیم پروستات(BPH) ، جراحی انجام میشود، سرطان به‌صورت تصادفی کشف میشود. این سرطان فقط در پروستات وجود دارد. این درجه، جي يك (G1) است یا معیار گليسون (Gleason) آن بالاتر از ۴ نیست.
· مرحله دو (II) :تومور پیشرفته‌تر است و نسبت به مرحله يك (I) درجة بالاتری دارد اما تومور به دورتر از پروستات گسترش نمی‌یابد. ممکن است در معاینه مقعد با انگشت تشخیص داده یا در سونوگرام دیده شود.
·مرحله سه: (III) تومور به اطراف پروستات گسترش می‌یابد. تومور ممکن است به کیسة منی حمله کند اما سلولهای سرطانی به غدد لنفاوی رسوخ نكرده است.
·مرحلة چهار (IV):تومور ممکن است به مثانه، راست‌روده یا اندام اطراف (آن سوی کیسه منی) حمله کند. همچنین، ممکن است به غدد لنفاوی، استخوانها یا سایر قسمت‌های بدن نفوذ كند.
۲-۵- تقسم بندی تومور
هنگامی که بیمار با سرطان پروستات تشخیص داده میشود می‌باید مرحله آن مشخص شود. تعیین مرحله پیشروی سرطان بینش بهتری برای انتخاب روش درمان سرطان را در اختیار پزشک می‌‌گذارد.
تومورهای خوش‌خیم (مثل BPH)
·به‌ندرت تهدیدی برای زندگی هستند.
·میتوانند برداشته شوند و احتمالاً دوباره رشد نمی‌کنند.
·به بافت‌های اطراف خود حمله نمی‌کنند.
·در سایر قسمت‌های بدن پخش نمیشوند.
تومورهای بدخیم
·ممکن است تهدیدی برای زندگی باشند.
·اغلب، میتوانند برداشته شوند اما گاهی دوباره رشد میکنند.
·به بافت‌ها و اندام‌های اطراف حمله میکنند و به آنها آسیب می‌زنند.
·میتوانند به سایر قسمت‌های بدن منتشر شوند.
سلولهای سرطانی میتوانند با جدا شدن از تومور پروستات گسترش یابند. آنها به رگ‌های خونی یا رگ‌های لنفاوی که در تمام بافت‌های بدن منشعب میشوند، وارد میشوند. سلولهای سرطانی میتوانند به سایر بافت‌ها بپیوندند و با تشکیل تومورهای جدید به آن بافت‌ها آسیب بزنند. گسترش سرطان متاستاز نام دارد. بخش مرحله‌بندی را برای اطلاعات در مورد سرطان پروستات گسترش یافته مشاهده کنید.
۲-۶- ریسک فاکتور ها
۲-۶- ریسک فاکتور ها
دلیل خاصی برای ابتلا به سرطان پروستات وجود ندارد چه بسا بعضی عوامل میتوانند به توسعه سرطان کمک کنند.
سن: خطر ابتلا به سرطان پروستات پس از سن ۵۰ در مردان به سرعت افزایش میابد. سن یکی از عوامل مهم در سرطان پروستات است
نژاد: سرطان پروستات در مردان آفریقایی تبار و یا کارائیب شایع تر و در مردان با نژاد آسیایی کمتر شایع است.
سابقه خانوادگی: ژنتیک در سرطان پروستات نقش دارد – خطر ابتلا به سرطان پروستات چنانچه اعضای خانواده سابقه ابتلا به این بیماری را داشتهباشندبسیار بالاست.
رژیم غذایی: مردانی که رژیم غذایی با فیبر کم، و چربی بالا دارنداحتمال بالاتری برای ابتلا به سرطان پروستات وجود دارد. تحقیقات نشان می دهد که چربی اشباع شده (که معمولا در غذاهای فرآوری شده، محصولات لبنی و چرب گوشت) باعث افزایش هورمون تستسترن در بدن میشود که رشد سلولهای سرطانی پروستات را سبب میشود.
شیوه زندگی: داشتن یک شاخص توده بدنی بالا (BMI) ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد. فعالیت جسمی همراه با از دست دادن وزن و خوردن مواد غذایی مناسب جزو روش های مناسبی برای پیشگیری از ابتلا به سرطان است. مصرف لیکوپن (که در گوجه فرنگی و محصولات گوجه فرنگی)، سویا، چای سبز و کلمها (مانند بروکلی)، در میان دیگر غذاها و مواد مغذی، می تواند به پیشگیری از سرطان پروستات کمک کند.
معیار گليسون (Gleason) معیاری هست که که بر اساس آن میزان پیشروی سرطان پروستات و مرحلهٔ آن مشخص میشود. در این درجه بندی درجهٔ یک بیانگر مرحلهٔ اولیه سرطان و درجه ۵ بیانگر سرطان در مرحلهٔ پیشرفته است
روش قطعی برای پیشگیری از سرطان پروستات وجود ندارد اما ممکن است بتوان با ورزش کردن و تغذیه درست احتمال ابتلا به آن را کاهش داد.
انتخاب رژیم غذایی مناسب
وجود غذاهای حاوی چربی مثل گوشت ،آجیل،روغن‌ها و محصولات لبنی مانند پنیر و ماست در رژیم غذایی در برخی مطالعات نشان داده شده است که احتمال ابتلا به سرطان پروستات را بالا میبرد با اینکه اثبات نشده است که چربی بالا باعث این سرطان میشود اما کاهش چربی رژیم غذایی فواید دیگر از جمله کنترل وزن و کارکرد درست قلب را دارد.
چربیهای گیاهی بجای حیوانی
مصرف چربیهای حیوانی ارتباط بیشتری با افزایش ریسک ابتلا به این سرطان را دارد. به همین علت توصیه شده است که بجای چربی حیوانی تا حد امکان از چربی گیاهی استفاده شود به عنوان مثل هنگام آشپزی از روغن زیتون بجای کره استفاده شود یا در سالاد بجای پنیر از سویا و دانه‌های گیاهی استفاده شود.
سبزیجات و میوه را فراموش نکنید
سبزیجات سرشار از ویتامین و مواد مغذی هستند که با وجود عدم اثبات تاثیر گذاری آنها در کاهش ابتلا به سرطان پروستات مصرف آنها ضامن سلامتی خواهد بود.مصرف میوه و سبزیجات باعث کاهش مصرف چربی بالا به صورت ناخواسته خواهد شد که این خود موجب سلامتی بیشتر خواهد شد.پیشنهاد ما به شما مصرف سبزیجات و میوه به عنوان میان وعده می‌باشد .
ماهی : ماهی‌‌های چرب مانند سالمون و ماهی تن حاوی امگا ۳ میباشند که باعث کاهش ریسک ابتلا به سرطان پروستات میباشند.در صورتی که ماهی مصرف نمی‌کنید می‌توان از بذر کتان به عنوان جایگزین برای تامین امگا ۳ استفاده کنید.
میزان مصرف روزانه محصولات لبنی خود را کاهش دهید : این عمل نقش زیادی در افزایش ریسک ابتلا ندارد اما به هر صورت در افرادی که محصولات لبنی بیشتر مصرف میکنند ریسک ابتلا بالاتر است
برای کسانی که سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده میشود ممکن است هیچ وقت درمان نیاز نباشد اما این افراد تحت نظر قرار میگیرند و آزمایشاتی را به طور مداوم انجام میدهند و در صورتی که پیشرفت سرطان مشاهده شود اقداماتی مانند جراحی یا شیمی درمانی انجام میشود.
اینگونه تحت نظر بودن به عنوان نظارت فعال برای افرادی که علائمی ندارند اما در سنی هستند که امکان ابتلا به سرطان وجود دارد یا افرادی که پیش بینی میشود سرطان آنها با سرعت کمی پیشرفت می کند انجام می شود. این خطر وجود دارد که سرطان در فواصل آزمایش‌ها پیشرفت کند و درمان را مشکل کند.
٤-١- پرتودرمانی
پرتودرمانی یک روش درمان سرطان است که در آن از پرتوهای ایکس با انرژی بالا یا انواع دیگر پرتوها که قادر به نابودی سلولهای سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها هستند، استفاده میشود. دو نوع پرتودرمانی وجود دارد:
پرتودرمانی خارجی که در آن از دستگاهی در بیرون بدن استفاده میکنند که امواج را به سمت سلولهاي سرطاني می‌فرستند. در پرتودرمانی داخلی از یک مادۀ رادیواکتیو که در سوزن، دانه، سیم یا سوند بسته‌بندی شده است، استفاده میکنند و آن را مستقیماً در نزدیکی یا داخل بافت سرطانی قرار میدهند. انتخاب روش پرتودرمانی به نوع و مرحلۀ سرطان بستگی دارد.
۴ -۲- هورمون‌درمانی
هورمون‌درمانی یک روش درمان سرطان است که هورمون‌ها را حذف یا عملکردشان را متوقف می‌کند و به این ترتیب مانع از رشد سلولهای سرطانی میشوند. هورمون‌ها موادی هستند که غدد در بدن تولید میکنند و در جریان خون به گردش در می‌آیند. در سرطان پروستات هورمون‌های جنسی مرد میتوانند باعث رشد سرطان پروستات شوند.گرگرفتگی، اختلال در عملکرد جنسی، کاهش میل جنسی و ضعیف شدن استخوانها گاه در مردانی که از روش هورمون‌درمانی استفاده میکنند، اتفاق می‌افتد.
۴ -۳- جراحی
برای بیمارانی که شرایط سلامتی مطلوبی دارند، معمولاً جهت درمان سرطان پروستات، جراحی را پیشنهاد میکنند. انواع جراحی به شرح زير مي باشد:
·برداشتن غدد لنفاوی لگنی (یک روش جراحی برای خارج کردن غدد لنفی از لگن): آسیب‌شناس برای یافتن سلولهای سرطانی بافت را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند. اگر غدد لنفی حاوی سرطان باشند، پزشک پروستات را برنخواهد داشت. و معمولاً روش‌های درمانی دیگر را توصیه می‌کند.
·برداشتن کامل پروستات (یک روش جراحی برای برداشتن پروستات، بافت‌های اطراف و کیسۀ منی) : دو نوع پروستات‌برداری رادیکال وجود دارد:
·پروستات‌برداری رتروپوبیک:در اين روش به كمك جراحی برداشتن پروستات از طریق ایجاد شکاف در دیوارۀ شکمی انجام مي شود. برداشتن غدد لنفاوی مجاور گاها در همان زمان انجام میشود.
·برداشتن پروستات از طریق پیشابراه (TURP): یک روش جراحی برای خارج کردن بافت از پروستات با به‌کارگیری یک رکتوسکوپ (یک لوله باریک و نوردار با یک ابزار برنده) که از طریق پیشابراه وارد میشود. این روش را گاهی به‌منظور کاهش علائم ناشی از تومور، پیش از تعیین سایر روش‌های درمان سرطان به‌کار میگیرند. همچنین، برداشتن پروستات از طریق پیشابراه را در مردانی هم که به دلیل سن یا بیماری نمی‌توانند پروستات‌برداری رادیکال داشته باشند، انجام مي‌دهند.ناتوانی جنسی و ترشح ادرار از مثانه و یا نشت مدفوع از مقعد گاه در مردانی که به‌وسیلة جراحی درمان شده‌اند، رخ میدهد. در بعضی افراد، پزشکان از تکنیکی که به جراحی نگهدارندة عصب معروف است، استفاده میکنند. این نوع جراحی اعصاب مهار‌کنندة نعوظ را حفظ می‌کند. اگرچه در مردانی که تومورهای بزرگ یا بسیار نزدیک به اعصاب دارند، نمی‌توان از این روش جراحی استفاده کرد.
جراحی سرمایشی
جراحی سرمایشی یک روش درمانی است که از ابزاری برای منجمد کردن و از بین بردن سلولهای سرطانی پروستات استفاده می‌کند. ناتوانی جنسی و ترشح ادرار از مثانه و یا نشت مدفوع از مقعد ممكن است در مردانی که با این روش درمان میشوند رخ دهد.
۴-۴- شیمی‌درمانی
در این روش درمانی سرطان، از داروهایی برای توقف رشد سلولهای سرطانی استفاده میکنند. این کار یا به‌وسیلۀ از بین بردن سلول‌ها و یا متوقف کردن تقسیم سلولی آنها انجام میشود. زمانی‌که شیمی‌درمانی از طریق دهان انجام می‌گیرد یا در رگ یا ماهیچه تزریق میشود، داروها به جریان خون وارد میشوند و به سلولهای سرطانی در سراسر بدن مي‌رسند. (شیمی‌درمانی سیستمیک). زمانی‌که شیمی‌درمانی مستقیماً در ستون فقرات، یک اندام، یا یک حفرۀ بدنی مثل شکم انجام گیرد، داروها، بيش‌تر بر سلولهای سرطانی در آن نواحی تأثیر می‌گذارند (شیمی‌درمانی موضعی). روش شیمی‌درمانی مورد استفاده به نوع و مرحلۀ سرطان بستگی دارد.
۴ -۵- درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک یک روش درمان است که سیستم دفاعی بیمار را برای مبارزه با سرطان به‌کار می‌گیرد. مواد ساخته شده در بدن یا موادی که در آزمایشگاه تولید میشوند، برای تقویت، هدایت و یا بازسازی دفاع طبیعی بدن در برابرسرطان به‌کار می‌روند. به این نوع روش درمانی، ایمنی‌درمانی هم می‌گویند.
۴ -۶- گزینه‌های درمان برای هر مرحله
۴ -۶ -۱- مرحلۀ I سرطان پروستات
درمان مرحلۀ Iسرطان پروستات شامل موارد زير است:
·انتظار همراه با مراقبتهای ویژه
·پروستات‌برداری کامل، معمولاً همراه با برداشتن غدد لنفاوی لگنی، با یا بدون پرتودرمانی بعد از جراحی. برداشتن پروستات گاهی بدون آسیب رساندن به اعصابی که برای نعوظ ضروری هستند، امکان‌پذیر است.
·پرتودرمانی خارجی
·پرتودرمانی از طریق کاشت ايمپلنت
·سونوگرافی متمرکز با شدت بالا (پژوهش باليني)
·پژوهش بالینی پرتودرمانی
۴- ۶ -۲- مرحلۀ II سرطان پروستات
درمان مرحلۀ II سرطان پروستات شامل این موارد است:
·پروستات‌برداری رادیکال معمولاً همراه با برداشتن غدد لنفاوی لگنی، با یا بدون پرتودرمانی بعد از جراحی. برداشتن پروستات گاهی بدون آسیب رساندن به اعصابی که برای نعوظ ضروری هستند امکان‌پذیر است.
·انتظار مراقبانه
·پرتودرمانی خارجی، با یا بدون هورمون‌درمانی
·درمان‌هاي در مرحله تحقيق
·پرتودرمانی از طریق کاشت ايمپلنت
·پژوهش بالینی پرتودرمانی، با یا بدون هورمون‌درمانی
·پژوهش بالینی جراحی سرمایشی هدایت شده با سونوگرافی
·هورمون‌درمانیبالینی که به‌وسیلة پروستات‌برداری رادیکال دنبال میشود.
۴ -۶ -۳-مرحلۀ III سرطان پروستات
درمان مرحلۀ III سرطان پروستات شامل این موارد است:
·پرتودرمانی خارجی با یا بدون هورمون‌درمانی
·هورمون‌درمانی
·پروستات‌برداری رادیکال، معمولاً همراه با برداشتن غدد لنفاوی لگنی، با یا بدون پرتودرمانی بعد از جراحی.
·انتظار مراقبانه
·پرتودرمانی، هورمون‌درمانی، یا برداشتن پروستات از طریق پیشابراه یا درمان تسكيني برای کاهش عوارض ناشی از سرطان
·پژوهش بالینی پرتودرمانی
·پژوهش بالینی جراحی سرمایشی هدایت شده با سونوگرافی
۴ -۶- ۴-مرحلة IV سرطان پروستات
درمان مرحلة IVسرطان پروستات شامل اين موارد است:
·هورمون‌درمانی
·پرتودرمانی خارجی، با یا بدون هورمون‌درمانی
·پرتودرمانی، هورمون‌درمانی، یا برداشت بافت پروستات از طریق پیشابراه یا درمان تسكيني به‌منظور کاهش علائم ناشی از سرطان
·انتظار مراقبانه
·پژوهش بالینی پروستات‌برداری رادیکال با بیضه‌برداری
۴ -۷- گزینه‌های درمان برای سرطان پروستات عود کرده
درمان سرطان پروستات عود کرده شامل این موارد است:
·پرتودرمانی.
·پروستات‌برداری برای بیمارانی که در ابتدا، از روش پرتودرمانی استفاده کرده‌اند.
·تجویز دارو برای درد و پرتودرمانی خارجی، پرتودرمانی داخلی با رادیو ایزوتوپ‌هایی مثل استرانسيوم ۸۹ و یا درمان‌های دیگر مثل درمان تسكيني برای کم کردن درد استخوان.
·پژوهش بالینی جراحی سرمایشی هدایت شده با سونوگرافی.
·پژوهش بالینی شیمی‌درمانی یا درمان بیولوژیک
۵-۱- تشخیص
اکثر سرطان‌های پروستات با آزمایش PSA خون و یا آزمایش مقعدی تشخیص داده میشوند.معمولاً سرطان در مراحل اولیه علائم‌ای ندارد ولی با پیشرفت آن فرد علائمی را نشان میدهد به هر صورت تشخیص قطعی با بیوپسی پروستات امکان پذیر است.
اگر پزشک شما مشکوک به سرطان شود از شما راجع به مشکلات ادراری و جنسی و حتي در مورد درد استخوان که علامتی از پخش شدن سرطان در بدن استمیپرس. پزشک همچنین آزمایش‌های از جمله آزمایش مقعدی را انجام میدهد که میتواند به تشخیص پزشك مبني بر اينكه پروستات از یک طرف درگیر است یا دوطرف یا حتا سرطان پخش شده است کمک کند. پزشک احتمال پخش شدن سرطان را هم با آزمایش‌هایی بررسی می‌کند.
۵-۲- آزمایش آنتی‌ژن ویژۀ پروستات(آزمون PSA)
آزمایشی است که سطح PSA را در خون اندازه‌گیری می‌کند. PSA ماده‌ای است که توسط پروستات ساخته مي‌شود و در خون مردان مبتلا به سرطان پروستات به مقدار زیاد یافت میشود. این تست را در افرادی که علائمی از سرطان دارند و همچنین مردانی که علائمی ندارند اما پزشک مشکوک به سرطان است انجام میدهند.
۵-۳- سونوگرافی از طریق مقعد (Transrectal URTLasound)
روشی است که در آن یک وسيله با اندازه تقریبی یک انگشت را به‌منظور بررسی پروستات به مقعد وارد میکنند. اين وسيله برای فرستادن امواج صوتی با انرژی بالا به بافت‌ها یا اندام‌های داخلی و منعکس کردن امواج به‌کار می‌رود و انعکاس امواج، تصویری سیاه سفید بر روی مانیتور ایجاد می‌کند.زمان این کار معمولاً کمتر از ۱۰ دقیقه است و در مطب پزشک انجام میشود و دردناک نیست.این روش را زمانی که آزمایش مقعدی یا PSA نتایج مثبت داشته اند انجام میدهند در بیوپسی هم از این کار برای هدایت دستگاه بیوپسی استفاده میشود.
۵-۴- نمونه‌برداری
برداشتن سلول‌ها یا بافت‌ها به گونه‌ای که آسیب‌شناس بتواند زیر میکروسکوپ آنها را مشاهده کند. آسیب‌شناس نمونه را برای تشخیص وجود سلولهای سرطانی بررسی می‌کند. دو نوع روش نمونه‌برداری وجود دارد که برای تشخیص سرطان پروستات به‌کار می‌رود:
·نمونه‌برداری از طریق مقعد: برداشتن بافت از پروستات که با وارد کردن یک سوزن باریک از طريق مقعد به داخل پروستات صورت می‌گیرد.
.نمونه‌برداری از طریق میان دوراه: برداشتن بافت از پروستات با وارد کردن یک سوزن باریک از میان پوست بین پوست بیضه و مقعد به داخل پروستات.
۵-۵- بروز، مرگ و میر و میزان بقا
سرطان پروستات چهارمین علت مرگ و میر مرتبط با سرطان در انگلستان است.۱۳ درصد مرگ مردان به علت این سرطان است.در سال ۲۰۱۲ به میزان ۱۰۸۳۷ مرگ در انگلستان از سرطان پروستات بوده است در واقع از هر ۱۰۰ هزار نفر مرد ۳۵ نفر به علت این سرطان جان خود را از دست داده اند.
این سرطان به شدت وابسته به سنّ می‌باشد و مرگ و میر در مردان مسن به شدت بیشتر است .در سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ در انگلستان به طور میانگین ۷۴ درصد از مرگ‌های این سرطان در سنین ۷۵ و بالاتر بود و بیش از ۹۹ درصد در افرادِ بالاتر از پنجاه سال.
اطلاعات کمی در مورد شیوع سرطان پروستات در ایران موجود است اما بر اساس یک آمارگیری این سرطان دومین سرطان شایع در آقایان بعد از سرطان معده می‌باشد.سنّ شایع سرطان در ایران مانند سایر کشورها ۵۰ سال به بالا می‌باشد اما باید در مورد گسترش جغرافیایی و تغییرات آن به مرور زمان اطلاعات بیشتری حاصل آید تا روند درمان نیز بهبود یابد.
PSA: آنتی‌ژن اختصاصی پرستات (Prostate Specific Antigen)
