سرطانی که در بافت پوشاننده مری (لوله‌ای عضلانی که غذا از طریق آن از حلق به معده منتقل می‌شود) ایجاد می‌گردد. سرطان مری یکی از پنج سرطان شایع در ایران است.
انواع سرطان مری:
دو نوع مهم از سرطان مری وجود دارد. هر دو نوع به شیوه مشابهی تشخیص، درمـان و مدیـریت می‌شونـد. هـر دو نـوع از رایـج‌تریـن انـواع سـرطان‌مـری هستنـد که از سلـول‌های بـافت داخلـی شـروع بـه رشد می‌کنند و بر اساس شکل میـکروسکوپی سلول‌های سرطانی نامگذاری شدند.
۱٫ آدنوکارسینوم مری: این نوع معمولاً در قسمت پایین مری نزدیک به معده یافت می‌شود.
۲٫ سرطان سلول سنگفرشی مری: این نوع سرطان معمولاً در سراسر مری میتواند ایجاد شود و در سراسر دنیا رایج‌ترین نوع است.
عوامل خطرزا
• سن ۶۵ سال یا بالاتر
• مذکر بودن: مردان دو تا سه برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سرطان مری هستند.
• استعمال دخانیات
• مصرف مشروبات الکلی: افراد الکلی که دخانیات هم مصرف می‌کنند در معرض خطر بسیار بالاتری نسبت به افرادی هستند که دخانیات مصرف نمی‌کنند.
• رژیم غذایی: پیروی از رژیم غذایی که شامل مقدار اندکی میوه و سبزی است خطر ابتلا به سرطان‌مری را افزایش می‌دهد.
• چاقی مفرط
• رفلاکس (Reflux، بازگشت اسید معده به مری).
• مری بارت (Barrett Esophagus): بازگشت اسیـد معـده معمولاً به مـری آسیـب مـی‌رسـانـد و بـه مـرور بـاعث شـرایـطی معـروف بـه “مـری بـارت”
مـی‌شود. در ایـن صورت، سلول‌های قسمت پایینی مری غیرطبیعی شده‌اند.
وجود مری‌بارت باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان مری می‌شود. این عامل خطرناک‌تر از بازگشت اسید به تنهایی است.
علائم هشدار دهنده
• غذا در مری گیر می‌کند و یا گاهی برمی‌گردد.
• درد هنگام بلع غذا
• درد در قفسه‌سینه و ناحیه‌‌پشت
• کاهش وزن
• سوزش سر دل یا ترش کردن
• صدای گرفته و یا سرفه‌ای که طی دو هفته رفع نمی‌شود.
تشخیص
• عکس‌بـرداری بـا اشعـه ایـکس از مـری و معـده بعـد از نوشیـدن محلول باریوم.
• آندوسکوپی
• نمونه‌برداری (بیوبسی) و بررسی
درمان
• عمل جراحی
• پرتودرمانی
• شیمی‌درمانی
افراد مبتلا به سرطان مری چندین راه درمانی دارند. هر روش یا به تنهـایی و یـا تـرکیبـی از روش‌هـای درمـانی بـرای افـراد مـورد استفـاده قـرار می‌گیرند. مثلاً، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی معمولاً قبل و یا بعد از عمل جراحی انجام می‌شوند.
•استنت: لوله‌ای ساخته شده از شبکه‌‌فلزی و یا پلاستیکی است که پزشک آن را بعد از تجویز داروی مسکن، در مری بیمار قرار می‌دهد. غذا و یا مایعات می‌توانند از لوله بگذرند. البته که غذاهای سفت‌تر قبل از بلعیدن بايد خوب جویده شوند. اگر مقدار زیادی از غذا یک دفعه بلعیده شود، بعید نیست که در استنت گیر کند.
• لیزر درمانی: لیزر، اشعه متمرکز شده‌ای از نور بسیار قوی است که بافـت‌هـا را بـا گـرمـا از بیـن می‌بـرد. پـزشک از لیـزر بـراي از بیـن بـردن سلول‌های سرطانی که راه مری را مسدود کرده است، استفاده می‌کند. لیرز‌درمانی، معمولاً بلع غذا را برای مدتی ساده‌تر مي‌کند، اما احتمال دارد لازم شود بعد از چند هفته این درمان تکرار شود.
• درمان فتودینامیک: دارویی به بيمار تزریق می‌شود و این دارو در سلول‌های سرطانی مری جمع می‌شود. دو روز بعد از تزریق، پزشک از یک آندوسکوپی جهت تاباندن نور خاصی مانند لیزر بر قسمت‌های سرطانی استفاده می‌کند. هنگامی‌‌که دارو در معرض نور قرار می‌گیرد، فعال می‌شود. دو یا سه روز بعد، پزشک، بيمار را معاينه می‌کند تا متوجه شود که آیا سلول‌های سرطانی از بین رفته‌اند یا خیر. افرادی که این دارو به آن‌ها تزریق می‌شود، می‌باید برای مدت یک‌ماه یا بیشتر در معرض نور آفتاب قرار نگیرند.
• پرتودرمانی: پرتودرمانی باعث کوچک تر شدن تومور می‌شود. اگر تومور راه مری را بسته باشد، پرتودرمانی داخلی و یا گاهی اوقات پرتودرمانی خارجی را به‌کار می‌گیرند تا بلع غذا راحت‌تر شود.
• اتساع با بالون: پزشک لوله‌ای را در قسمتی از مری که مسدود شده وارد می‌کند. سپس از بالون جهت باز کردن آن قسمت استفاده می‌کند. این کار باعث می‌شود که بلع غذا برای چند روز راحت‌تر صورت گیرد.
پيشگيري
• عدم استعمال دخانيات
• اجتناب از نوشيدن الكل
• اجتناب از نوشیدن مایعات داغ
• مصرف زیاد ميوه و سبزيجات با رنگ‌هاي مختلف
• داشتن وزن مناسب
• در صورت داشتن سوزش سردل (ترش کردن)، آن را درمان كنيد.
نکاتی برای شیوه زندگی سالم در جهت پیشگیـری از سـرطـان
• کنترل وزن در محدوده BMI طبیعی (BMI یا شاخص توده بدنی؛ مقیاسی برای اندازه گیری میزان تناسب وزن نسبت به قد فرد است).
• جلوگیری از چاقی مرکزی.
• فعالیت بدنی روزانه حداقل ۵ روز در هفته و به مدت حداقل ۳۰ دقیقه.
• به‌جز مصرف ویتامین دی، شواهدی مبنی بر مفید بودن استفاده از مکمل‌ها در پیشگیری از سرطان وجود ندارد. با وجود شواهدی در اثر بخشی ویتامین دی، حتماً قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.
