شایع ترین سرطان های زنان
معمولا زنان بیشتر از مردان نسبت به انجام معاینات توصیه شده پزشکی و غربالگری ها توجه نشان می دهند اما بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان در دوره های اولیه بروز، نشانه های آشکاری ندارند یا اینکه ممکن است این نشانه ها از سوی افراد مبتلا چندان جدی گرفته نشود. نکته مهم در ارتباط با سرطان شناخت بیماری در مراحل اولیه است. بر طبق آمار، سرطان پستان، سرطان رحم، دهانه رحم و تخمدان شایع ترین سرطان های زنان هستند. اینها، سرطانهایی هستند که بهطور خاص در زنان دیده میشود؛ البته به ندرت ممکن است مردان نیز مبتلا به سرطان پستان شوند.
سرطان پستان
سرطان پستان در نتیجه رشد مهارنشدنی سلول های غیر طبیعی در نواحی مختلف پستان ایجاد می شود.این اتفاق ممکن است در بافت های مختلف مانند تولید کننده شیر و مجاری شیر رخ دهد. سرطان پستان مانند انواع بیماریهای سرطان ۴ مرحله دارد؛ مرحله اول کاملا قابل علاج قطعی است، مرحله دوم و سوم، مرحله کلینیکی است که بیمار باید تحت درمانهای خاص و عمدتا جراحی و شیمی درمانی قرار گیرد اما مرحله چهارم زمانی است که بیماری بسیار پیشرفت کرده است و کار زیادی برای آن نمی توان انجام داد.
عوامل خطرزا:
بعضی عوامل قابل تغییر و قابل کنترل هستند(مانند انتخاب سبک زندگی سالم) و برخی غیر قابل تغییر هستند: جنسیت، سن(زنان بالای ۵۰ سال)، عوامل ژنتیکی، سابقه خانوادگی سرطان پستان، سابقه فردی ابتلا به سرطان، نژاد، بافت پستان متراکم، بلوغ زودرس و یائسگی دیررس و سابقه قبلی رادیوتراپی قفسه سینه
تشخیص سرطان پستان در مراحل اولیه نه تنها شانس درمان را افزایش می دهد،بلکه از عوارض روحی-روانی،خانوادگی و اجتماعی آن جلوگیری می کند.یکی از راه های تشخیص زودرس سرطان پستان، خودآزمایی پستان یا معاینه پستان توسط خود فرد است.
سرطان رحم
سرطان رحم ممکن است به علت تغییرات در سلول های اندومتر در طول چند سال قبل یا بعد از یائسگی بروز کند. سرطان رحم نباید با سرطان دهانه رحم که یک نوع سرطان کاملا متفاوت است: اشتباه گرفته شود.سرطان آندومتر به نام سرطان رحم نیز شناخته شده است. یکی از راههای تشخیص زودهنگام سرطان رحم در خانم ها انجام آزمایش پاپ اسمیر است.
عوامل خطرزا:
سن، هایپرپلازی آندومتر( رشد بیش از اندازه بافت پوششی داخلی رحم)، درمان با استروژن، چاقی، دیابت و فشارخون بالا، سایر سرطان ها، سندروم تخمدان پلی کیستینگ، سایر موارد
پیشگیری:
عوامل حفاظتی که خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش می دهند:
فعالیت بدنی منظم، بارداری و شیردهی، رژیم غذایی کم چرب
سرطان تخمدان
پس از سرطان سینه، سرطان تخمدان، از مرگبارترین سرطانهای زنان را تشکیل میدهد اما به دلیل اینکه در ۷۵ درصد موارد، علائم آن با پیشرفت بیماری ظاهر میشود، دلیل بیش از نیمی از مرگ و میرهای ناشی از سرطانهای در میان زنان است.
آمار سازمان بهداشت جهانی نشانگر این است که از بین هر ۵۵ زن یک زن در جهان در مقطعی از زندگی اش مبتلا به این بیماری می شود و سالانه ۱۵ هزار زن مبتلا به سرطان تخمدان در جهان، جان خود را از دست می دهند.
به طور معمول این سرطان بیماری است که زنان بالای ۵۰ سال را درگیر می کند و بارداری و زایمان، خطر بروز سرطان تخمدان را کاهش می دهد. به گونه ای که به گفته متخصصان با اولین بارداری این خطر ۴۰ درصد کاهش می یابد و در هر یک از بارداری های بعدی نیز ۱۴ درصد کاهش خطر وجود دارد و زنان با سابقه نازایی (۱۵ سال یا بیشتر) بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان وجود ندارد اما معاینه ۶ ماه یک بار، سونوگرافی و آزمایش خون می تواند در تشخیص این بیماری کمک کند، روشهای پاراکلینیکی مثل سونوگرافی واژینال و آزمایش خون میتواند در تشخیص مراحل اولیه سرطان تخمدان موثر باشد.
توصیه می شود آزمایش خون و سونوگرافی واژینال برای کسانی که در خطر ابتلا به این سرطان هستند و سابقه خانوادگی این سرطان را در فامیل درجه یک خود دارند، بین سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی هر ۶ ماه یک بار برای تشخیص وضعیت تخمدان ها و اندازه گیری آنتی ژن ها استفاده شود. این بیماری اگر زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شود می تواند به طور موفقیت آمیز درمان شود.
سایر علائم سرطان تخمدان شامل درد در ناحیه لگن، ضعف و خستگی، تغییر وزن بی دلیل، و خونریزی غیرعادی یا هرگونه خونریزی بعد از یائسگی است.